هدیه سفر مظفرالدین شاه از فرنگ

آیا میدانستید حضور سینما در ایران، مدیون هدیه ای ست که مظفرالدین شاه برای زنان خود آورده بود؟

سینما که جذاب ترین اتفاق قرن بیستم و هنر هفتم است، حدود ۱۰۰سال پیش در ایران شناخته شد.
مظفرالدین شاه در سال ۱۲۹۷ در سفر به فرانسه با سینماتوگراف آشنا شد و دستور داد میرزا ابراهیم خان عکاسباشی، آن دستگاه عجیب را تهیه کرده و طرز کارش را یاد بگیرد تا بعنوان هدیه برای زنان خود ببرد.
در همان زمان مراسم کارناوال گل در فرانسه برپا بود و میرزا ابراهیم خان عکاسباشی مراسم را فیلمبرداری و نام خود را بعنوان اولین فیلمبردار ایرانی در تاریخ ثبت کرد.
سینما که در کشورهای دیگر، هنری اجتماعی بود و از ابتدا میان عامه مردم رشد یافته بود در ایران به طبقه دربار و اشراف تعلق داشت و خیلی زود فیلمهایی از مسافرتهای شاه، شیرهای شاه و سایر اتفاقات دربار تهیه شد و در خانه شاهزاده ها به نمایش درآمد.
چند سال بعد با آغاز انقلاب مشروطیت، هنر سینما به عموم مردم تعلق پیدا کرد و مراکزی برای تماشا ایجاد شد.
اولین سالن نمایش سال ۱۲۸۳ در خیابان چراغ گاز( امیرکبیر فعلی) توسط ابراهیم خان صحاف باشی افتتاح شد و فیلمهای کمدی و خبری کوتاه ۱۰ دقیقه ای به نمایش درآمدند.
در طول سالیان مختلف، افراد گوناگون سالنهایی را در مناطق مختلف تاسیس کردند. از جمله خان بابا معتضدی که اولین فیلمساز حرفه ای و تحصیلکرده بود و اقدام به تاسیس سالن سینما برای بانوان کرد.
او اعتقاد داشت تا زمانی که نیمی از جامعه نتوانند از سینما استفاده کنند به تعداد تماشاگران اضافه نخواهد شد!
پس سینمایی را در میدان مخبرالدوله با نام سینمای پری راه اندازی کرد که مردها در یک طرف سالن و زنها در سمت دیگر قرار میگرفتند.
فیلمهای ساخته شده، در ابتدا صامت بودند و به تدریج به فیلمهای ناطق تبدیل شدند که اولین آنها «دختر لر» به کارگردانی غلامحسین سپنتا و بازی صدیقه سامی نژاد-اولین زن بازیگر ایرانی-بود.
در طول سالیان تحولات زیادی اتفاق افتاد و سینمای کنونی ایران شکل گرفت و امروزه ۲۱ شهریور ماه، روز ورود سینماتوگراف- هدیه تاثیرگذار مظفرالدین شاه- به ایران را بعنوان روز ملی سینما میشناسیم.

به راستی که هدایای ما حتی میتوانند بر تاریخ و هنر یک مملکت نیز اثرگذار باشند!