هدایای کریسمس، نمادها و آداب و رسوم آن
از ستاره بالای درخت تا آبنبات عصایی داستان هدایا و نمادهای جادویی کریسمس
کریسمس فقط یک روز در تقویم نیست؛ یک حال و هوای جادویی است که با عطر کاج، طعم شیرینی و نوای زنگولهها، دنیا را پر از شادی، امید و حس نو شدن میکند. جشن ولادت حضرت مسیح، لحظات لذتبخشی را برای بسیاری از مردم دنیا میآفریند تا در کنار خانواده و دوستانشان، با به جا آوردن آداب و رسوم دیرینه، خالق خاطراتی روشن باشند.
اما پشت هر هدیه، رنگ و نمادی که در این روزها میبینیم، یک تاریخچه و علت وجودی نهفته است. این مقاله، سفری کوتاه به دنیای این نمادهای زیبا و داستانهایشان است.
ریشه هدیه دادن در کریسمس تمرینی برای مهربانی
یکی از اصلیترین دلایل هدیه دادن در کریسمس، یادآوری هدایایی است که سه دانشمند و پادشاه شرقی به نشانه احترام، به مسیح نوزاد تقدیم کردند: طلا، صمغ باارزش مُر، و کندر سرخ. این سنت زیبا تا به امروز ادامه یافته و به بخش جداییناپذیر کریسمس تبدیل شده است.
نکته جالب، مفهومی به نام روز جعبه (Boxing Day) است که یک روز پس از کریسمس برگزار میشود. در این روز، کارفرمایان به کارمندان خود هدایایی میدهند و همچنین بستههایی برای افراد کمبضاعت در نظر گرفته میشود. در واقع، این روزها تمرینی است برای مهربانی، حسن نیت، و توجه به دیگران، و هدیه کریسمس، نشانی زیبا از همین تمرین است.
رنگهای کریسمس: پالت رنگی امید و زندگی
چهار رنگ به طور سنتی با کریسمس گره خوردهاند که هر کدام معنای خاص خود را دارند:
- سبز و سفید: رنگ سبز نماد گیاهان همیشه سبزی مانند کاج است که در تاریکی زمستان، یادآور آمدن بهار و زندگی جاودان هستند. رنگ سفید نیز در فرهنگ غربی، نشاندهنده صلح، پاکی و قداست است.
- قرمز و طلایی: رنگ قرمز نمادی از خون مسیح و همچنین سیبهایی است که در گذشته به درختان آویزان میکردند. رنگ طلایی نیز نشانه خورشید و نوری است که در تاریکی زمستان اهمیت زیادی دارد. این دو رنگ با هم، یادآور گرمای آتش در سرمای زمستان هستند.
جدول نمادهای کریسمس: هر شیء، یک داستان شنیدنی
در طول جشن کریسمس، از اشیا و نمادهایی استفاده میشود که هر کدام فلسفه و داستان ویژهای دارند:
| نماد کریسمس | فلسفه و داستان پشت آن | کاربرد امروزی |
| درخت کریسمس | درختان همیشه سبز (کاج) نمادی از زندگی جاودانی با خداوند و یادآور خاطره تولد مسیح هستند. | اصلیترین نماد کریسمس که در خانهها و اماکن عمومی با تزئینات مختلف آراسته میشود. |
| ستاره بالای درخت | به نشانه ستاره درخشانی که سه پادشاه را برای یافتن محل ولادت حضرت مسیح راهنمایی کرد. | یک ستاره درخشان که بر نوک درخت کریسمس به عنوان نماد راهنمایی و امید قرار میگیرد. |
| آبنبات عصایی | به شکل حرف J انگلیسی (اول کلمه Jesus) و تمثالی از عصای چوپانانی است که به ملاقات مسیح نوزاد آمدند. | به عنوان شیرینی و همچنین یکی از تزئینات محبوب برای آویزان کردن از درخت کریسمس. |
| زنگوله | نمادی از ناقوسهای کلیسا هستند که مردم را به عبادت و جشن فرا میخواندند و خبرهای خوب را اعلام میکردند. | به صورت تزئینات کوچک و بزرگ برای درخت، تاج گل و دکوراسیون کلی استفاده میشود. |
| حلقه گل (Wreath) | در گذشته، هدیه دادن شاخههای سبز نماد آرزوی سلامتی بود. شکل دایرهای آن نیز نمادی از طبیعت ابدی عشق الهی است. | یک حلقه گل زیبا که معمولاً بر روی درب ورودی خانهها به نشانه خوشامدگویی نصب میشود. |
وقتی بابانوئل به عمو نوروز میرسد: شباهتهای جالب کریسمس و نوروز
شاید برایتان جالب باشد که میان کریسمس و عید نوروز ما ایرانیان، شباهتهای فرهنگی بسیار جالبی وجود دارد:
- پیامآوران شادی: شخصیت بابانوئل در کریسمس و عمو نوروز در نوروز، هر دو کاراکترهای مشابهی هستند که پیامآور جشن و سرورند.
- غذای مخصوص: هم در شب کریسمس و هم در شب عید نوروز، غذای مخصوص و ویژهای سرو میشود.
- دید و بازدید و هدیه: سنت زیبای دید و بازدید از خانواده و دوستان و همچنین هدیه و عیدی دادن، در هر دو جشن کریسمس و نوروز وجود دارد.
- نو شدن: هر دو جشن، با خود حال و هوای نو شدن، پاکسازی فضای زندگی و پوشیدن لباس نو را به همراه دارند.
جشنی برای آفریدن خاطرات ماندگار و روشن
کریسمس، با تمام المانها، نمادها و آداب و رسوم ویژهای که در آن عجین شده، بهانهای زیبا برای شادمانی، شاد کردن دل دیگران و ساختن خاطراتی است که تا سالها در ذهن باقی میمانند. این جشن باشکوه به ما یادآوری میکند که حتی در تاریکترین روزهای سال نیز، میتوان نور و امید را یافت و آن را با دیگران تقسیم کرد.
پرسشهای متداول (FAQ)
۱. چرا درخت کاج به عنوان درخت کریسمس انتخاب شده است؟
درختان کاج و صنوبر به دلیل اینکه در تمام طول زمستان سبز باقی میمانند، در بسیاری از فرهنگهای باستانی نماد زندگی جاودان و استقامت در برابر سختیها بودند. مسیحیان این نماد را به عنوان سمبل زندگی ابدی که با خداوند دارند، پذیرفتند.
۲. «روز جعبه» (Boxing Day) دقیقاً چیست و چرا این نام را دارد؟
این روز (۲۶ دسامبر) ریشه در سنتهای بریتانیایی دارد. در گذشته، اشراف و ثروتمندان در این روز به خدمتکاران و افراد فرودست جامعه، «جعبههایی» حاوی هدیه، پول یا باقیمانده غذای جشن کریسمس را میدادند. به همین دلیل این روز، «روز جعبه» نام گرفته است.
۳. به عنوان یک ایرانی، بهترین راه برای تبریک گفتن کریسمس به دوستان مسیحیام چیست؟
یک تبریک ساده و صمیمانه مانند «کریسمس مبارک» یا «میلاد حضرت مسیح بر شما مبارک» کاملاً مناسب و محترمانه است. همچنین میتوانید با اهدای یک هدیه کوچک یا یک شاخه گل، این شادی را با آنها سهیم شوید.
و حالا از شما میپرسیم: کدام یک از نمادها یا آداب و رسوم کریسمس برای شما از همه جالبتر است؟ اگر قرار بود یک هدیه با الهام از این نمادها به کسی بدهید، آن هدیه چه بود؟
