هدیه تبلیغاتی و تاثیر بر روی مرکز پاداش مغز
دوپامین یک هورمون شیمیایی است که توسط غده فوق کلیوی و هیپوتالاموس مغز تولید و ترشح می‌شود. این هورمون را همچنین به عنوان یک انتقال دهنده عصبی می‌شناسند که بر روی بسیاری از عملکردهای بدن در شرایط مختلف تاثیر می‌گذارد. وجود میزان کافی از این هورمون برای بدن و مغز ضروری است. با پیشرفت علم و گذر زمان، محققان و پزشکان به اطلاعات بسیاری در رابطه با دوپامین و تاثیر آن بر روی عملکرد انسان، دست یافته‌اند. دوپامین به عنوان مرکز پاداش در مغز عمل می‌کند و بر روی حافظه، حرکت، توجه، خلق و خو و … اثر می‌گذارد. روابط انسانی و موفقیت‌های روزمره در زندگی ما می‌تواند به ترشح این هورمون کمک کند. به طور مثال دوپامین پس از هدیه دادن و یا هدیه گرفتن به صورت قابل توجهی افزایش پیدا کرده و موجب سرخوشی و شادی در افراد می‌شود. در ادامه با ما همراه باشید تا به معرفی بیشتر هورمون شادی و عوامل تاثیرگذار بر روی آن، بپردازیم.
دوپامین و نقش آن در سلامت بدن
این هورمون بر روی بسیاری از واکنش‌های بدن تاثیر می‌گذارد و به نوعی وظیفه ایجاد احساس لذت و رضایت در افراد را دارد. زمانی را تصور کنید که در یک مسابقه برنده شدید، غذای مورد علاقتان را خورده‌اید و یا هدیه‌ای دریافت کردید؛ و یا حتی یکی از تصاویر شما در اینستاگرام لایک های بسیار و پشت سر هم میخورد، احساس خوبی که تجربه می‌کنید ناشی از ترشح دوپامین است. هر چند که رژیم غذایی و عادات ما می‌تواند بر روی افزایش و یا کاهش سطح دوپامین در بدنمان تاثیر بگذارد اما، الکل و برخی از داروهای غیر مجاز نیز موجب افزایش سطح این هورمون در بدن ما می‌شوند. دلیل اعتیاد افراد به مشروبات الکلی و داروهایی از این دست هم، به دلیل همین حس لذتی است که از ترشح این هورمون ایجاد می‌شود.
نقش دوپامین در بدن
دوپامین به عنوان یک انتقال دهنده عصبی در موارد زیر نقش دارد:
- فعالیت بدنی
- حافظه
- پاداش و انگیزه لذت بخش
- رفتار و شناخت
- توجه
- خواب و برانگیختگی
- یادگیری
- شیردهی
دوپامین همچنین باعث منبسط و منقبض شدن عروق خونی می‌شود، و گاهی برای برخی بیماران تجویز می‌شود. دوز پایین از این هورمون برای منبسط شدن رگ‌ها و دوز بالا برای منقبض کردن آن‌ها کاربرد دارد. علاوه بر این، دوپامین موجب می‌شود که :
- دفع سدیم (نمک) و ادرار از بدن افزایش یابد.
- تولید انسولین را در لوزالمعده شما کاهش می‌دهد.
- حرکت محتوای دستگاه گوارش (روده) را کند می‌کند و از بافت دستگاه گوارش شما محافظت می‌کند.
- فعالیت لنفوسیت‌ها را در سیستم ایمنی بدن شما کاهش می‌دهد.
با تمام مواردی که در رابطه با این ماده شیمیایی گفته شد، می‌توان گفت دوپامین نقش بسزایی در سلامتی و زندگی ما دارد. نقشی که جامعه پزشکی و بسیاری از محققان را به این مسئله وا داشته است که، به تحقیق و جستجوی بیشتر در رابطه با اثرات آن بر روی زندگی انسان‌ها بپردازند.
دوپامین که به آن هورمون احساس خوب نیز می‌گویند، موجب نمایان شدن احساس لذت و رضایت در شما می‌شود. همچنین به شما انگیزه می‌دهد تا زمانی که احساس لذت می‌کنید، کاری انجام دهید.
اکنون دانشمندان فکر می‌کنند که نقش دوپامین ایجاد سرخوشی مستقیم نیست، بلکه به عنوان تقویت کننده‌ای برای یادآوری و تکرار تجربیات لذت بخش عمل می‌کند. بنابراین، وقتی داروها باعث افزایش دوپامین می‌شوند، به مغز شما یاد می‌دهند که این تجربه را به خاطر بسپارد. مغز شما مصرف مواد مخدر و همه روال‌ها و سایر نشانه‌های مرتبط با استفاده از مواد مخدر را به هم مرتبط می‌کند. این دلیلی است که شما ممکن است در زمان بازگشت به مکانی که زمانی مواد مخدر مصرف کرده‌اید، مدت‌ها پس از ترک اعتیاد، هوس مواد مخدر کنید.
علائم کمبود دوپامین در بدن
نشانه‌هایی مانند خستگی، بی حوصلگی، گرفتگی عضلات، اسپاسم سیستم گوارش مانند یبوست یا رفلاکس، ذات الریه، بی خوابی، غم، عدم وجود انگیزه، توهم و کاهش میل جنسی، همگی نشانه‌هایی بر عدم تعادل در میزان هورمون دوپامین هستند. تمامی این مشکلات را می‌توان با استفاده از تغذیه مناسب، بهبود روابط و سبک زندگی و راهنمایی‌های پزشک، برطرف کرد.
چگونه می توان سطح دوپامین را به روشی طبیعی بهبود بخشید؟
ممکن است بخواهید داروهایی را امتحان کنید که به طور طبیعی دوپامین را افزایش می‌دهند. اما توصیه پزشکان برای رسیدن به سطح دوپامین کافی برای بدن، استفاده از رژیم غذایی مناسب و تغییر در سبک زندگی است. این دو مورد نه تنها بر روی میزان ترشح هورمون شادی در بدن، بلکه بر روی دیگر جوانب از زندگی شما نیز، تاثیر می‌گذارند.
منزیم و تیروزین از جمله موادی هستند که به تعادل دوپامین در بدن کمک می‌کنند. تیروزین یک اسید آمینه است که در بدن شما جذب و سپس خود را به مغز رسانده و در آنجا به دوپامین تبدیل می‌شود. در این میان مواد غذایی بسیاری وجود دارند که به افزایش این هورمون کمک می‌کنند؛ که از آن جمله می‌توان به میوه‌هایی مانند موز، سیب، پرتقال و… اشاره کرد. نخودفرنگی، گوجه فرنگی، سبزیجات برگ سبز و بسیاری دیگر از مواد خوراکی حاوی منیزیم و تیروزین هستند که به تامین دوپامین مورد نیاز بدن شما کمک می‌کنند.
استفاده از مواد غذایی موثر، تنها یکی از راه‌های رسیدن به سطح دوپامین مورد نیاز بدن است. همه ما با عواملی که موجب احساس خوشحالی و لذت بردن از زندگی می‌شوند، آشنایی داریم. این عوامل بسیار متنوع و گسترده هستند و نسبت به میزان تاثیرشان بر روی انسان‌های مختلف، می‌توانند دسته بندی شوند. اما یکی از مواردی که موجب افزایش سطح دوپامین و حس خوب در افراد می‌شود، هدیه دادن و هدیه گرفتن است. از یک شاخه گل که هدیه می‌دهید، تا خرید هدیه تبلیغاتی، هدیه سازمانی و یا حتی هدیه خوشامدگویی به همکار جدید، برای یک مجموعه بزرگ‌تر؛ همگی موجب پدید آمدن حس شادی و با ارزش بودن در افراد می‌شوند. هدیه دادن به دلیل اینکه موجب ماندگاری بیشتر شما در ذهن مخاطبتان می‌شود، برای شما نیز حسی از رضایت و شعف را پدید می‌آورد و به بالا رفتن سطح دوپامین منجر می‌شود.
بنابراین شرکت در فعالیت هایی که شما را خوشحال می‌کند یا به شما احساس آرامش می‌دهد، همگی باعث افزایش سطح دوپامین می‌شوند. از دیگر تغییراتی که می‌توانید در شیوه زندگی خود ایجاد کنید می‌توان به، ورزش کردن، مدیتیشن، یوگا، ماساژ، بازی با حیوانات خانگی، قدم زدن در طبیعت یا خواندن کتاب اشاره کرد.
در پایان
حال که با دوپامین و ویژگی‌های آن آشنا شدید، می‌دانید که این هورمون در بسیاری از عملکردهای مهم بدن از جمله حرکت، حافظه، پاداش، انگیزه و لذت نقش دارد. سطوح بالا یا پایین دوپامین با چندین بیماری روانی و عصبی مرتبط است. تحقیقات زیادی برای تعیین نحوه عملکرد دوپامین در رابطه با شرایط سلامت و نحوه تعامل آن با سایر انتقال دهنده‌های عصبی، هورمون‌ها و سایر مواد شیمیایی باقی مانده است. اگر فکر می‌کنید علائم سطح دوپامین بالا یا پایین دارید، به پزشک خود مراجعه کنید. آن‌ها علائم شما را بررسی می‌کنند، آزمایش‌های لازم را انجام می‌دهند و در صورت یافتن یک وضعیت پزشکی به تعیین یک برنامه مراقبتی مناسب کمک می‌کنند. با تمام نکاتی که در بالا گفته شد، یکی از راه‌های رسیدن به سرزندگی و شادی، تعادل در میزان سطح دوپامین است که به سادگی قابل دست یابی است.
